Сабақтың тақырыбы: «Масғұт» поэмасының тақырыбы мен идеясы.

Бөлім: Қалың елім, қазағым

Мектеп: №12 ЖОМ

Мерзім: 12.10.22ж

Мұғалімнің аты-жөні: Ж. Сланбекова

Сынып: 10а

Қатысқандар саны:12

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы: «Масғұт» поэмасының тақырыбы мен идеясы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

10.1.1.1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну;

10.1.5.1 ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар орындай алады:

 шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау, шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтау;

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну, шығармадағы ұлттық құндылықтардың әлемдік тақырыптармен салыстыру;

Кейбір оқушылар орындай алады:

шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсіну, шығармадағы ұлттық құндылықтардың әлемдік тақырыптармен үндестігін ашу.

Бағалау критерийі

·         шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын түсінеді;

·         шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтайды;

·         әлемдік тақырыптармен үндестігін салыстырады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады: шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасайды, шығармадағы ұлттық құндылықтарды анықтайды; әлемдік тақырыптармен үндестігін салыстырады.

Пән лексикасы және терминология: поэма, сюжет, кейіпкер

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

менің ойымша....,

мен оны былай түсіндіремін.....,

себебі....., оған мынандай дәлел келтіре аламын....,

мәселенің шешеу жолдарын ұсынар болсам,....,

қорыта келе,.......

Құндылықтар

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы (6-құндылық)

Алдыңғы білім

Абайдың қарасөздері.

Жоспар

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен сәлемдесіп, назарын сабаққа аудару.

Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру.

«Желсіз түнде жарық ай» әнімен алма арқылы топқа бөлу

1.      Абайдың қарасөздері

2.      Абайдың өлеңдері

Абай атамыз өз бойындағы мінін үнемі қолға алып отырған:

«Ойға түстім толғандым

Өз мінімді қолға алдым...»

                              «Бойдағы мінді санасам,

                              Тау тасынан аз емес...»

«»әдісі арқылы үй-тапсырмасын пысықтау

ІІ. «6 неліктен?» стратегиясы арқылы өткен сабақты пысықтау. (Оқушылар «6 неліктен?» әдісімен Абай шығармашылығына байланысты сұрақтарға жауап береді.)

Дескриптор:

• өз ойын ашық жеткізе алады
• сұрақтарға жауап бере алады

ҚБ

«Әлем Абайды танысын!»  айдары ағылшын тілі пәнінің мұғалімі М. Мауленова

Facts about A. Kunanbaev

A. Kunanbaev (1845-1904). Abai was born in 1845 at the bottom of the Chingiz Mountain in the today’s Abai district (former Karkaraly) located in Eastern Kazakhstan region (formerly, the Semipalatinsk region).

He was a well-known Kazakh poet, a great thinker, composer, philosopher, the founder of written Kazakh literature, and its first classic.

The heritage he left his nation is rich in songs and poems, translations and prose. His translations of the poetry written by Russian writers and poets such as Pushkin, Lermontov, and Krylov became the national patrimony of Kazakhstan. He translated the works of Schiller, Goethe, and Byron into Kazakh language.

Abai Kunanbaev is the Shakesphere of Kazakh literature. His Book of Words, «Kara Sozder», created by the great thinker constitute an ethnic philosophical work. This creation of his is an exploration of Kazakh national life in the second half of the 19th century.

Abai's family was aristocratic, his grandfather (Oskenbay) and grand grandfather (Yrgyzbay) dominated in their tribes as governors and biys (judges) 

Ibrahim was lucky in the sense of coziness and family education, as his mother Ulzhan and grandmother Zere were extremely gifted and charming natures. 

Abai wrote poems, edifications in prose, poems: "Iskander", "Masgud", "The Tale of Azim".

Task. The students will be given cards. There will be some sentences / facts about A. Kunanbaev, they should read the sentence and answer if its TRUE or FALSE.

1.      Abai Kunanbaev was born in the south region of Kazakhstan. ( False)

2.      Abai's family was aristocratic. (True)

3.      Zere was his sister. (False)

4.      His translations of the poetry written by Russian writers and poets. ( True)

5.      They called Abai Kunanbayev Ibrahim, and “Abai” is a nickname given to him by his grandmother. ( True)

His grandfather’s name was Baltabai. (False)

Дескриптор:

• Қойылған сұрақтарға жауап бере алады;
• Өз ойын жеткізе алады.

ҚБ

Оқушылармен сәлемдесіп, назарын сабаққа аудару.

Жағымды психологиялық ахуал қалыптастырады.

Оқушылар «6 неліктен?» әдісімен Абай шығармашылығына байланысты сұрақтарға жауап береді.

ҚБ

ҚБ

10-сынып қазақ әдебиеті

Тапсырма қағаздары

Сабақтың ортасы

Қазақ халқының ұлы ақыны, кемеңгер ұстазы, туған елінің мың жылдық
мұңын шерткен Абай мұрасы ­мәңгілік мұра. Ол бүгінгі күні өзіміздің досымыздай, ғұлама сапарлас серігіміздей болып, сәулетті болашаққа қарай бізбен бірге аршындап, адымдап келеді.

ІІІ. «Ойтүрткі»  Бейнеролик.  Оқушылар Абайдың «Масғұт» поэмасымен танысады.

(бейнероликті көрдіңіздер, болжам жасадыңыздар, қандай ой түйдіңіздер? Сұрақтарға жауап беріңіздер)

        Жетелеуші сұрақтар:

1.      Поэманың бас кейіпкері кім? Ол қандай қасиеттерімен ерекшеленді?

2.      Абай «Масғұт поэмасын қандай шығарма желісімен жазды? Оған не түрткі болды?

3.      Поэмада қандай мәселе сөз болды?

4.      Кейіпкердің қызыл жемісті таңдауынан қандай ой түйдіңдер?

 «Сөз қоржыны» әдісі бүгін мынадай сөздермен толықтыратын боламыз 

1-топ.  Топпен жұмыс.  Поэманы композициялық құрылымына талдау.

Дескриптор:

• шығарманы композициялық құрылымына талдайды;
• шығарма мазмұнын дұрыс құрылымдайды.

ҚБ

2-топ. Топпен жұмыс.   «Бес қадам» әдісі арқылы поэмадағы басты кейіпкер Масғұтқа мінездеме беріп, іс-әрекеттерін даралап, жазыңыз

1.       Масғұттың бойындағы жақсы қасиеттерді атаңыз?

2.       Масғұттың бойындағы жаман қасиеттерді атаңыз?

3.       Масғұттың ақ жеміс пен сары жемістен бас тарту себебін анықтаңыз.

4.       Масғұттың қызыл жемісті таңдаудағы себебін анықтаңыз.

5.      Масғұттың іс әрекетіне қатысты өз пікіріңізді айтыңыз.

Дескриптор:

• шығарма кейіпкерлерінің қасиеттерін анықтайды;
• салыстырмалы мінездеме береді.
• мысалдар келтіреді.

ҚБ

Жеке жұмыс. Помадағы  Масғұттың  қызыл жемісті таңдаудағы артықшылығы мен кемшілігін  ВЕНН диаграммасы арқылы салыстырып жазыңыз.

Артықшылығы      кемшілігі

Дескриптор:

• жақсы мен жаман қасиеттерді айқындайды;

ҚБ

«Болмасаң да ұқсап бақ» әдісі арқылы өлең құрастыру

----------------------------------------------Абайды

----------------------------------------------талайды

-----------------------------------------------

----------------------------------------------жарайды

Қорытынды.

       Осы поэмадан қандай ой түюге болады? М.Әуезовтің «Ескі Бағдат тонын кидіргенше, өз тұсындағы қазақтың өзіндік тіршілігінен алып, сюжетті сол болмыстан қиюластырса, шығарманың басты идеялары оқушыларына орағытып жетпей, төтелей жеткен болар еді» деген ойымен келісесің бе? Ойыңды қалай дәлелдейсің?

Оқушылар Абайдың «Масғұт» поэмасымен танысады.

Оқушылар топтық тапсырмалар орындайды.

1-топ. Шығарманы композициялық құрылымына талдау.

2-топ. Шығарма кейіпкерлеріне салыстырмалы мінездеме беру.

Оқушылар тақырыпты қорытындылайды.

ҚБ

ҚБ

ҚБ

А. Құнанбайұлы «Масғұт» поэмасы

https://www.youtube.com/watch?v=_mP8lD-sBAg

Сабақтың соңы

5 мин.

Рефлексия. (кері байланыс)

«5 саусақ» әдісі
Бас бармақ-мен үшін маңызды және қызық

Балан үйрек-маған түсініксіз болды

Ортан терек-маған жеткілікті болмады

Шылдыр шүмек-менің көңіл күйім

Кішкене бөбек-менің ұсынысым

Үй тапсырмасы

Поэманы оқу. Шығармадан сөз тіркестерін теріп, ақын тілі туралы эссе жазып келу.